ความเข้มข้นของสารละลาย
(Concentration
of solution)
ความเข้มข้นของสารละลาย คือ ค่าที่แสดงสัดส่วนของตัวถูกละลายและตัวทำละลายในสารละลายหน่วยความเข้มข้นของสารละลายมีหลายประเภท
โดยสามารถค านวณเปลี่ยนจากหน่วยความเข้มข้นจากหน่วยหนึ่งไปเป็นอีกหน่วยหนึ่งได้โดยการเทียบบัญญัติไตรยางศ์
ในกรณีที่สารละลายไม่ได้ระบุชนิดของตัวทำละลาย
ให้นักศึกษาคำนวณโดยคิดว่าตัวทำละลายคือน้ำ (H2O)
หน่วยความเข้มข้นของสารละลายที่สำคัญมีดังนี้
ร้อยละของตัวถูกละลาย
เป็นหน่วยที่แสดงปริมาณของตัวถูกละลายในสารละลาย 100
ส่วน
มี 3 แบบ ได้แก่
1) ร้อยละโดยมวล (มวล / มวล) หมายถึง มวลของตัวถูกละลายในสารละลาย 100 หน่วยมวลเดียวกัน
เช่น
น้ำเกลือเข้มข้นร้อยละ 10 หมายถึงในสารละลาย 100
g มีเกลือละลายอยู่
10 g ร้อยละโดย
มวลสามารถคำนวณได้จาก
2) ร้อยละโดยปริมาตร (ปริมาตร / ปริมาตร) หมายถึง ปริมาตรของตัวถูกละลายในสารละลาย
100 หน่วยปริมาตรเดียวกัน
นิยมใช้กับสารละลายที่มีตัวถูกละลายและตัวทำละลายเป็นของเหลวทั้งคู่ เช่น
สารละลายเอทานอลเข้มข้นร้อยละ 20 หมายถึงในสารละลาย 100 cm3 มีเอทานอลละลายอยู่ 20 cm3
หน่วยร้อยละโดยปริมาตร โดยคำนวณได้จาก
3) ร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร (มวล / ปริมาตร) หมายถึง มวลของตัวถูกละลายเป็นกรัมในสารละลาย
100 cm3 นิยมใช้กับสารละลายที่มีตัวถูกละลายเป็นของแข็งและตัวทำละลายเป็นของเหลว
เช่น น้ำเชื่อมเข้มข้นร้อยละ 15 หมายถึงในสารละลาย 100
cm3 มีน้ำตาลละลายอยู่ 15 g หน่วยร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร สามารถคำนวณได้จาก
โมลาริตี้
(Molarity) เป็นหน่วยที่แสดงจำนวนโมลของตัวถูกละลายในสารละลาย 1
ลิตร
(หรือสารละลาย 1000 cm3) แทนด้วยสัญลักษณ์ mol/L, mol/dm3, molar หรือ
M ก็ได้
โมลาริตี้เป็นหน่วยที่นิยมใช้ทั่วไป
สามารถคำนวณได้จาก
โมแลลิตี้ (Molality) เป็นหน่วยที่แสดงจำนวนโมลของตัวถูกละลายในตัวทำละลาย 1 กิโลกรัม แทนด้วยสัญลักษณ์ mol/kg,
molal หรือ m ก็ได้
โมแลลิตี้เป็นหน่วยที่นิยมใช้ในการค
านวณสมบัติคอลลิเกตีฟที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงจุด
หลอมเหลวและจุดเดือดของสารละลาย สามารถคำนวณได้จาก
ข้อควรระวัง ในการคำนวณความเข้มข้นในหน่วยโมแลลิตี้
คือโมแลลิตี้เป็นหน่วยที่บอกอัตราส่วน
ของตัวถูกละลายเทียบกับตัวทำละลาย
ไม่ใช่เทียบกับสารละลายดังเช่นหน่วยความเข้มข้นอื่น ๆ
เศษส่วนโมล (Mole
fraction) เป็นหน่วยที่แสดงสัดส่วนจำนวนโมลของสารองค์ประกอบหนึ่งต่อจำนวนโมลรวมของสารทุกชนิดในสารละลาย
แทนด้วยสัญลักษณ์ X เช่น
สารละลายชนิดหนึ่งประกอบด้วยสาร A nA mol , สาร B nB mol และสาร C NC mol จะคำนวณเศษส่วนโมลของสารแต่ละตัว
ดังนี้
และผลรวมของเศษส่วนโมลของสารทั้งหมดในสารละลายจะเท่ากับ
1 เสมอ นั่นคือ XA +
XB + XC = 1
เศษส่วนโมลยังสามารถรายงานในรูปของโมลเปอร์เซนต์
(Mole
percent) จากสมการ
โมลเปอร์เซนต์ (%) = เศษส่วนโมล x 100 %
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น